uit Catholic Herald - Pride is the enemy of great art. door Joseph Pearce, 11-07-2019
Vertaling van een artikel, mede in het kader van het symposium 'Schoonheid, bron van Evangelisatie' dat op 24 juli 2022 wordt georganiseerd in Hasselt
En hij zei: Laat ons de mens maken naar ons beeld en gelijkenis ... En God creëerde de mens naar zijn eigen beeld: naar het beeld van God creëerde hij hem: man en vrouw creëerde hij - Genesis 1: 26-27
Wat betekent het dat de mens geschapen naar Gods beeld en gelijkenis? Op welke manier maakt het beeld van God in ons ons anders dan de rest van zijn Schepping? En welk verband is er tussen dit beeld en onze verbeelding?
We kunnen in zekere zin zeggen dat alle schepsels van God in zekere zin naar Zijn beeld geschapen zijn vermits ze de vruchten zijn van Zijn scheppende geest. Hij dacht hen of maakte hen tot wording. Hij is daarom de al-Vader en alle schepsel zijn Zijn kinderen. Daarom is het dat St Franciscus spreekt over broeder Zon en zuster Maan, of broeders wind en lucht, zuster water en broeder vuur. We delen het kind-zijn met de hele schepping omdat alles geschapen werd door dezelfde Vader.
Maar is is een manier, zoals het boek Genesis ons duidelijk maakt, dat de Mens geschapen is in de gelijkenis en beeld van God, dat hem apart zet van al de rest van Gods schepsels. Maar als er iets uniek is in de mens, iets van Gods beeld en gelijkenis in de mens dat niet gevonden kan worden in andere schepsels, dan is het belangrijk om dat te onderscheiden. Wat is het dat ons anders maakt dan de rest van Gods schepselen? Op welke manier zijn wij als God? Wat maakt ons 'Goddelijk'?
Het antwoord is te vinden in de manier waarop wij de drie-ene schittering delen van het Goede, het Ware en het Schone. Hoewel alle dingen goed zijn in de zin dat ze alle gemaakt zijn door God, is er een diepere goedheid, die we kennen als deugd, die vrijheid van instinct vraagt, een vrijheid van de wil die ons vrijwillig het goede doet kiezen. Een eikenboom is goed, als een werk van goddelijke kunst, maar het is wat het is. Het kan alleen zijn wat een eikenboom kan zijn en kan enkel doen wat een eik voor geprogrammeerd is en moet doen. Het kan niets anders doen. De eik doet niets anders omdat hij geen wil heeft die hem toelaat om iets anders te doen.
De Mens daarentegen, heeft de vrijheid om te kiezen om meer tenvolle te zijn wie hij moet zijn, dat is als God, maar hij kan kiezen om te weigeren. Meer ten volle als God zijn betekent goed zijn omdat God goed is, waar zijn omdat God waarheid is, en schoon zijn omdat God schoon is. Goed worden als God betekent meer lief te hebben, om ons vrijwillig opzij te zetten in offerende dienst voor de ander; meer waar te worden als God is door beter en helderder te redeneren, de realiteit leren kennen in overeenstemming met de manier dat God die kent; en schoon zijn zoals God schoon is, betekent de mooiheid van Gods beeld en aanwezigheid in Zijn schepping zien en zelf ook scheppers te worden, en mooie dingen te maken zoals God mooie dingen maakt.
Als het maken van mooie dingen het beeld in ons toont van de Maker van alle mooie dingen, dan kunnen we zien dat ver-beeld-ing ons het lichtende beeld van Gods beeld in ons toont. De mens is niet gewoon geschapen; hij is gemaakt om een schepper te zijn. Hij is vrij om te zijn verbeelding virtuoos te gebruiken, en zijn talent te gebruiken conform aan de wil van de Schepper; maar hij kan ook kiezen om zijn talent te gebruiken voor zijn eigen hoogmoedige doelen, en de prijsloze parels van de verbeelding in de goot te werpen.
Het talent van de verbeelding is niet anders dan de andere talenten van Gods beeld in ons. We kunnen ze vrij gebruiken of misbruiken. We kunnen goed zijn zoals God goed is, maar we kunnen dat ook weigeren, en het kwade kiezen; we kunnen waar zijn zoals God waarheid is, maar we kunnen ook de leugen kiezen; we kunnen mooie vruchten voortbrengen van de verbeelding zoals God van zijn eigen goddelijke verbeelding alles wat goed is voortbrengt, maar we kunnen ook kiezen voor lelijkheid of les fleurs du mal (zoals Charles Beaudelaire het zo evocatief verwoord), de zieke vruchten van een verbeelding die verziekt wordt door hoogmoed;
De verbeelding, net als de ziel waar het een deel van is, moet gedoopt worden. Het moet sterven voor zichzelf zodat het kan verrijzen in Christus. Het is deze gedoopte verbeelding die de hoorn des overvloeds van grootse boeken heeft voortgebracht die de mooie bloesems zijn van de boom van het Christendom.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten