In 2017 sprak Mgr Dominique Rey in Hasselt over 'van aanbidding tot evangelisatie', bij gelegenheid van de 700ste verjaardag van het Sacrament van Mirakel [Sacra 700]. De Hasseltse Sacramentsbroederschap organiseert op 24 juli 2022 een nieuw Symposium 'Schoonheid, bron van Evangelisatie': Sacra 705.
Vertaling van een artikel in het publieke domein (le salon beige, Antoine Bordier):
Een pagina wordt omgedraaid voor de bisschop van het bisdom Fréjus-Toulon, Mgr Dominique Rey: 2021. Een nieuwe, andere, bladzijde wordt geopend, en moet zich nog vullen met letters, woorden, zinne: die van 2022. Hij vierde vorig jaar zijn 20 jaar als bisschop van dit bisdom, en in 2022 zijn 70ste verjaardag op deze aardse pelgrimstocht, of beter nog zijn maritieme navigatie. Want te midden van de storm, op deze onrustige zee, zit hij tussen twee waters, zoals de Kerk van Frankrijk. Slaapt hij zoals Christus aan het hoofd van het schip? Navigatie in troebele waters, met deze bisschop-skipper sinds lang.
Zoals als steeds, ook al begint men het gewicht van leeftijd en de functie zich te laten voelen, is Mgr Rey in form. Hij maakt een grap, met een glimlach op het gelaat. In zijn witte auto - die niet geblindeerd is en zich niet laat omvormen toto papamobiel - luistert hij naar zijn favoriete zangers. Ze horen tot een vervlogen tijd, uit de tijd dat de zangers nog vertellers waren, poëten. Hij luistert naar Léo Ferré, Brassens, Brel. Vandaag luistert hij, terwijl hij met de auto op weg is naar zijn seminarie in La Castille, waar 60 seminaristen hem een feest hebben voorbereid, nu Kerstmis nadert, luistert hij naar een lied van Pierre Bachelet L'homme en blanc. De woorden zijn verrassend realistisch, al lijken ze nu van een verloren verleden:
"Hij komt uit het vliegtuig, hij omarmt de aarde. Op zijn knieën op de grond, alsof hij een gebed zei. En terwijl de wachtenden niet weten wat doen, met hun oude discours, hun militaire tenues. Hij komt, hij daalt van de trap, daar is de man in het wit ..."
Die man, was paus Johannes Paulus II. Mgr Rey behoort tot zijn generatie. Hij ging in het seminarie op ongeveer het moment dat Karol Wojtyla Paus werd, minder dan 2 jaar later, in 1980. Hij werd gewijd in 1984, door kardinaal Jean-Marie Lustiger, aartsbisschop van Parijs.
Vandaag kijkt hij naar zijn bisdom, naar het jaar 2021, en constateert dat
"de pandemie heeft onze gewoontes door elkaar gegooid. Zoals heel Frankrijk waren we erg geraakt door het virus. De gevolgen van de pandemie zijn op alle terreinen negatief geweest. Er heerst een echte ongerustheid voor de toekomst. We zitten in een cyclus waar kwetsbaarheid, schrik en gekheid heersen. Sommige mensen zijn heel erg eenzaam geworden. En wat moeten we denken van de media-druk en de politieke en regeringsbeslissingen?"
Tijdens deze crisis van de mondiale pandemie, heeft het bisdom Fréjus-Toulon wat van haar kudde verloren, in de strijd. Maar, ze heeft terug kunnen verbinden en nieuwe diensten kunnen bieden aan haar gelovigen om het geloof te beleven en de erediensten.
"Tegenover de moeilijke situaties, vaak angstig, zijn jongeren opgestaan, en ze hebben groepen georganiseerd om eenzame mensen te bezoeken. Dankzij de nieuwe technologieën en het internet, hebben ze een sociaal netwerk georganiseerd dat La Traversée heet. Meer dan 30 000 nemen al deel en hebben verschillende momenten van hoop en barmhartigheid gemaakt. We hebben de dagelijkse mis via YouTube."
Een bisschop op de brug
Maar Mgr Rey laat de armen niet rusten tegenover deze crisis van COVID19, de roepingen crisis of de dechristianisatie. In tegendeel hij stroopt de mouwen meer dan op. Deze man van God is een echte navigator, die meer dan een oplossing uit zijn hoed weet te toveren.
"Ja, ik ben een pelgrim. Ik zwerf over de wegen, de routes en de straatjes van mijn bisdom. Ik ben geen beheerder voor God. Ik ben geen functionaris van de Kerk. Ik ben een pelgrim."
Die pelgrim, is op de eerste plaats een poëet. Hij leest graag Baudelaire, Prévert, ...Hij schrijft zelf gedichten. En andere boeken die hem doen kennen tijdens zijn navigaties in de diepe wateren. Hij schreef boeken over de vrijmetselarij, over het leven, over de roeping, over de plaats van de leek in de Kerk, over de islam.
Zijn laatste boek kwam dit jaar uit. De titel? "Wees een vader". Hij schreef het voor de sluiting van het jaar van St Jozef, zoals geopend door paus Franciscus.
"Het is het jaar van de vader, legt hij uit. Men ziet het overal, de families imploderen, de koppels scheiden. De vader en de moeder worden afwezig in onze gemeenschappen, die zichzelf ledigen. Onze maatschappij moet de mannelijkheid terugvinden, het vaderschap, moedige en nederige mannen, die zich genereus inzetten voor het welzijn van hun familie en de gemeenschap. "
Voor hem is St Jozef het beste voorbeeld van een vader om te volgen. "Het is een rechtvaardige vader, goed en beschermend".
Hij stelt hem voor als voorbeeld in heel zijn bisdom, dat bestaat uit een 10tal steden van gemiddelde grootte. In het westen is er Saint-Maximin, in het noorden Aups en Draguignan, in het oosten Fréjus en in het westen Toulon. Samen meer dan 1,1 miljoen mensen, en meer dan 100 000 gelovigen. En het is in deze landen dat in de 17de eeuw, volgens de geschiedenis van de Kerk, St Jozef verschenen is in 1660 in Cotignac. Een eeuw eerder in 1519 zouden ook Maria en het Kind Jezus er verschenen zijn. Ieder jaar in het eerste weekend van juli en bij het feest van de TenHemelopneming op 15 augustus, komen duizenden pelgrims naar de 2 heiligdommen in Cotignac, in dat gewijd aan St Jozef op de Mont Bessillon, en naar dat van Notre-Dame des Grâces, op de berg Verdaille. Dit bisdom zou het enige zijn, of is het enige waar er verschijningen zijn geweest van de Heilige Familie, het is te zeggen Jezus, Maria en Jozef. Dat is een schat voor het bisdom. Deze schat ligt voor Mgr Rey aan de basis voor de kerkelijke missie. En het is daarvoor dat hij roepingen aantrekt uit de hele wereld.
Tijden van storm en schandalen
Mgr Rey verstopt niet dat 2021 een erg hard jaar was voor de Kerk, haar hiërarchie, leden, gelovigen, priesters en bisschoppen.
"Ik zeg vaak dat het Christendom geboren is in een tombe die een kribbe geworden is. En het op momenten van heel grote crisis, dat de Kerk zich heeft kunnen hervinden en zich heeft kunnen ontwikkelen."
In zijn bisdom hebben de schandalen van pedofilie, de afzetting van Mgr Aupetit, in een drafje aangenomen door paus Franciscus, geen effect gehad op de wijdingen van de priesters in juni en september. Zijn bisdom trekt seminaristen aan, vanuit heel de wereld. Alsof dit bisdom op een eiland lijkt dat nog weerstand biedt aan de genadeloze dechristianisatie die meer en meer bisdommen teistert.
De pedofilie lijkt een echte tsunami, die de barken van de Kerk doet wankelen. De schandalen zijn er.
"het rapport van de CIASE (Onafhankelijke commissie voor misbruik in de Kerk) heeft een licht geworden op de grootheid van het probleem, die het gelaat van Christus verminkt heeft. Op de bisschoppenconferentie (CEF) in Lourdes in afgelopen november, hebben getuigenissen mij erg geraakt. Ik werd verstomd, gechoqueerd van de drama's. We kunnen daar niet over zwijgen. We kunnen de slachtoffers geen zwijgen opleggen. We moeten hen aanhoren, begeleiden, en rekenschap geven. We denken na over een financiële vergoeding."
Aan stuurboord en bakboord
Zou de Kerk op de kruising van wegen staan? Lekt de boot aan alle kanten? Staan we op wegen waar het kwaad wint van het goede, de leugen van de waarheid, de storm van het bedaren? Gaat de Kerk ten onder of is ze zich aan het hervormen? Gaat ze naar een droog strand ... In de geschiedenis van de Kerk, heeft ze steeds op grote vervolgingen gereageerd, 2000 jaar geleden in de Romeinse periode, of tijden de kruistochten, tijdens de franse revolutie, of nog meer recent bij de vervolgingen van de Christenen in de Orient, heeft de Kerk zich steeds weten te hervormen doorheen de vervolging. Deze keer is de uitdaging anders, want het is van binnen uit, vanuit haar eigen leden, vanuit haar priesters dat de schandalen komen, zoals in de tijd van paus Alexander VI. Ze kan haar onschuld niet uitschreeuwen, met een argument van 'het is de fout van anderen'. Neen het is haar eigen. Ze heeft te lang gewacht, ze is medeplichtig geworden. Laat ons niet generaliseren. Maar als de storm zo oplaait, als het zo een cycloon is geworden, dan is het omdat zij die het wisten, tot hoog in de hiërarchie, hebben gezwegen en hebben laten begaan.
De tijd van de schandalen en de stormen is de tijd van hervormingen en herstellen.
"De Kerk is zich steeds aan het hervormen, zegt Mgr Rey. Zij wordt geleid door het mysterie van het Heil, dat ze naar de wereld moet brengen. Niet omgekeerd. Ze moet de leden van de Kerk helpen veranderen, zich bekeren. Wij moeten, en we zullen moeten verbeteren, onze gedragingen veranderen, onze kerkelijke relaties. We moeten harder werken in co-responsabiliteit met de leken."
Hij citeert wat cijfers. In zijn bisdom gaat het om een 10tal zaken, waarvan er 4 voor het gerecht. Het is een van de bisdommen waar het aantal gevallen het laagste is.
"rififi" bij Mgr Aupetit
Na deze vragen over de pedofiliezaken, die lijken op de sparadrap van Kapitein Haddock, hebben we het over de affaire Mgr Aupetit. Eerst spreekt Mgr Rey over de moeilijkheden om vandaag bisschop te zijn: "Het is niet makkelijk bisschop te zijn. Maar, wij moeten Hem volgen tot op het Kruis."
Tijdens de plenaire sessie van de bisschoppenconferentie CEF is er bij enkele bisschoppen het woord 'ontslag' gevallen. Op datzelfde moment, hebben journalisten van Point een artikel geschreven dat het spectaculaire ontslag van een franse prelaat, van het belangrijkste bisdom van Frankrijk heeft teweeg gebracht.
"Ik heb geen weet van de feiten waar het over gaat. Ik weet dat het een zware taak is, want het bissdom Parijs is erg zwaar. Er waren spanningen in verschillende dossiers. Maar waar zijn die niet? Ik was niet op de hoogte van de feiten".
Laat ons snel de feiten samenvatten.
Het onderzoek van de journalisten van Point, Marie Bordet en Violaine de Montclos was getiteld Archevêché de Paris: les mystères de Mgr Aupetit. En een samenvatting als een soort diaporama Du rififi dans le diocèse de Paris. De journalisten schrijven over de werkingsmethodes van de prelaat die men 'te voortvarend' duidt met als gevolg dat twee vicarissen-generaal, zijn dichtste medewerkers, ontslag namen met enkele maanden tussen. Dan waren er nog enkele affaires: de parochie St-Merry, die de aartsbisschop wilde sluiten omdat een minderheid van LGBTQI etc de activiteiten van de parochie naar hun hand zetten, en dan ook het motu proprio, Traditionis Custodes, dat de prelaat met kracht wilde uitvoeren en de traditionalistische Missen verbood, met name in Notre-Dame-du-Travail, in het 14de en St-François-Xavier in het 7de arrondissement. Maar de grootste 'revelatie' was de beschuldiging dat Mgr een intieme relatie zou hebben gehad met een vrouw in 2012. Mgr Aupetit heeft zich verdedigd. Maar hij bood zijn ontslag aan aan de Paus, om hem te laten beslissen. Die heeft het snel aangenomen op 2 december. Op een andere toon, die extreem snelle beslissing van de Paus deed denken aan de affaire Fillon [de presidentskandidaat die met een affaire over tewerkstelling van zijn vrouw, uit de presidentsrace verdween terwijl hij heel populair was bij Katholiek rechts].
Velen waren verbaast over de antwoorden van Paus Franciscus aan de media, tijdens een persconferentie in het vliegtuig.
"Ik ken de zaak niet fundamenteel. Maar we moeten voorzichtig blijven. Zeker in deze tijd nu men meer en meer spreek over collapsologie, over een totale ineenstorting, het einde van een beschaving".
De te bevaren wegen in 2022.
Mgr Rey bewaart zijn koers; zelfs als de oversteek over de wateren zout ontbreekt. Hij weet de schipbreuk te vermijden, de zeilen uit te zetten, en het grootzeil op te zetten wanneer het moet. Hij barst van de projecten. Hij, de bisschop-schrijver, wordt pelgrim als hij de christenen gaat helpen in de diepe wateren van het Midden-Oosten, de Libanon, Syrië, Jordanië ... Hij wordt kapitein als hij in het midden van de pandemie, grote investeringen begint te plannen om te moderniseren, bijvoorbeeld, in de heiligdommen van Cotignac.
"We mobiliseren voor het herstel van de heiligdommen. Die hebben een nieuw elan nodig. Dat is het project voor 2022, en verder. Ik word 70 en ik moet mijn bisdom voorbereiden op de toekomst. VOor die volgende minderheids-generatie, maar erg getuigend, soms protesterend tegen de materiële miserie, de morele en spirituele gebreken van onze tijd."
Die tekens van hoop ziet hij op de eerste plaats bij de jongeren, in de families. Hij ziet het in de grote christelijke evenementen, om het christendom te herlanceren, zoals het Congrès Mission. Hij ziet ze in de groepen van jonge christenen die zich mobiliseren om mensen met problemen, zieken armen, onmachtigen te helpen.
Op 69 jaar houdt deze bisschop de koers van de boot, hoewel hij geboren werd in St-Etienne met zijn voeten op de grond. Hij houdt koers, die van de evangelisatie, tegen de wind en stormen en golven in. Hij heeft zich een dikke huid gevormd. In Toulon, die de grootste militaire zeebasis heeft van het continent zegt hij:
"Ik let sterk op wat ons verenigt en samen brengt. Al de Fransen, wat ook hun geschiedenis, hun oorsprong, religie is, hebben nood aan eenheid. Men ziet heel goed, hoe onze gemeenschap afbrokkelt. We moeten terug de weg naar God vinden. We moeten aandachtig zijn aan de nieuwheid die opspringt, aan het deel van het leven dat wegvalt. En we moeten opnieuw zoeken wat ons verbindt. Enfin, we moeten groter worden. De Kerk doet ons groeien."
En wat met de politiek?
Mgr Rey houdt zijn scheepsmuts in de hand. Hij verlaat de brug. Hij ziet er een oude matroos uit, die al de wereldzeeên heeft getrotseerd. Zijn mooie borstkruis blinkt in de nacht van Toulon. Hij kijkt ver uit en zegt, als een proclamatie:
"Frankrijk moet haar wortels terugvinden, haar doel en haar DNA. Frankrijk werd niet geboren in 1789. Haar geschiedenis, onze geschiedenis is 2000 jaar oud. Voor mij is de dimensie religieus. Zoals Paus Johannes-Paulus II ons uitnodigde, moeten we ons terug herinneren aan onze geloftes van ons doopsel. We moeten trouw worden aan de beloften van ons doopsel."
Is dat het doel voor 2022?
Hij bekijkt de presidentsverkiezingen met een zekere afstand.
"Het zijn niet de kandidaten die belangrijk zijn. Het zijn de programma's. We hebben programma's nodig die respect hebben voor de mens, de familie en het leven. De politiek is een soort beheer op heel korte termijn geworden. De politiek heeft als het ware een doodsliefde. Christenen moeten zich engageren in de politiek, in de nobele zin van die term. Sommigen staan op om het leven en het gezamenlijk welzijn te verdedigen. Dat is een goed teken."
Zijn grootste uitdagen blijft uiteindelijk om hen te bereiken die buiten de Kerk blijven. Voor hem "bestaat de Kerk voor zij die nog geen deel uitmaken van de Kerk, dus voor evangelisatie. We moeten niet bij onszelf blijven.
Antoine Bordier, journalist en auteur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten